کاربرد ترانسفورماتور
ترانسفورماتورها به دلیل قابلیت تغییر سطح ولتاژ و جریان، کاربردهای وسیعی دارند. در ادامه به کاربرد ترانسفورماتور در شبکه های قدرت، در صنعت و الکترونیک قدرت اشاره می شود.
کاربرد ترانسفورماتور در شبکه قدرت
امروزه در بسیاری از صنایع مربوط به برق از ترانسفورماتور استفاده می شود. مهم ترین کاربرد ترانسفورماتور در شبکه برق است که وظیفه افزایش ولتاژ در سمت تولید کننده و کاهش ولتاژ در سمت مصرف کننده است. این افزایش و کاهش ولتاژ، باعث کاهش تلفات انتقال انرژی الکتریکی از تولیدکننده به مصرف کننده می شود. در این کاربرد از ترانسفورماتورهای نوع سه فاز استفاده می شود. در تمامی دستگاه های مصرف کننده انرژی الکتریکی که در آن ها نیاز به کاهش یا افزایش ولتاژ است، از ترانسفورماتور استفاده می شود. برای اندازه گیری ولتاژ و جریان شبکه برق در پست های الکتریکی از ترانسفورماتورهایی به ترتیب به صورت موازی و سری در مدار استفاده می گردد. در کاربردهای حفاظتی نیز ترانسفورماتور جهت ایزولاسیون الکتریکی در تجهیزات الکتریکی نیز از ترانسفورماتورهای ایزولاسیون کاربرد دارد. کاربرد ترانسفورماتور به شبکه قدرت محدود نمی شود.
کاربرد ترانسفورماتور در صنعت
انرژی الکتریکی پس از تولید در نیروگاه و انتقال به مصرف کننده، به شکل های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های مصرف کننده انرژی الکتریکی به نحوی طراحی شده اند که از برق تولیدی شبکه قدرت به همان شکل و همان سطح ولتاژ استفاده کنند. اما در برخی از کاربردها نیاز است تا سطح ولتاژ شبکه تغییر کند و بعد از آن مورد استفاده قرار بگیرد. به عنوان مثال یک ترانسفورماتور معمولی جوشکاری را درنظر بگیرید که برای ایجاد جریان بالا در خروجی، سطح ولتاژ را کاهش می دهد یا یک منبع تغذیه آزمایشگاهی یا صنعتی همین عمل را در سطح ولتاژ دلخواه انجام می دهد. در برخی موارد نیز هدف فقط ایزولاسیون الکتریکی به منظور مسائل حفاظتی است که از ترانسفورماتور یک به یک استفاده می شود.
کاربرد ترانسفورماتور در الکترونیک قدرت
تمامی کاربردهایی که در بالا عنوان شد کاربردهایی هستند که در آن ها از ترانسفورماتورهایی که در فرکانس برق شهر کار می کنند، استفاده می شود ولی با پیشرفت علم الکترونیک قدرت، استفاده از ترانسفورماتورهای فرکانس بالا نیز رایج شده است. در تمامی مبدل های الکترونیک قدرت که ولتاژ خروجی آن ها ایزوله است از ترانسفورماتور استفاده شده است. در این مبدل ها ابتدا برق AC شهر DC می شود و سپس با سوئیچینگ در فرکانس بالا، برق AC با فرکانس بالا تولید می گردد و سپس از یک ترانسفورماتور فرکانس بالا برای کاهش یا افزایش ولتاژ و همچنین ایجاد ایزولاسیون استفاده می گردد. ترانسفورماتور فرکانس بالا از نظر ابعادی بسیار کوچکتر از ترانسفورماتور با فرکانس برق شهر است و جنس هسته آن نیز به جای آهن از فریت است. در عمده مدارات الکترونیک قدرت می توان ترانسفورماتورهایی با ابعاد و توان های مختلف پیدا کرد.